Kritika filma „Smrt na Nilu“: Saplitanje o Agatu

Kenet Brana, ekspert za Šekspira, tačnije za transponovanje njegovih komada na veliki ekran, znatno se slabijim pokazao sa filmskim adaptacijama dva romana Agate Kristi, Ubistvo u Orijent ekspresu i Smrt na Nilu, iako je film iz 2017. godine bio veliki komercijalni uspeh, sa zaradom od preko 350 miliona dolara. Želeći da dodatno kapitalizuje taj trijumf u bioskopima, Brana je požurio da ekranizuje Smrt na Nilu, ali je bilo mnogo poteškoća koje su pratile izlazak ovog ostvarenja, a i korona je učinila svoje. Konačno, početkom ove godine film se našao u mraku bioskopskih dvorana.

Prilično visok kvalitet filmova Ubistvo u Orijent eskpresu (1974) Sidnija Lumeta (Poaroa je igrao Albert Fini, a u vozu su bili Ingrid Bergman, Šon Koneri, Lorin Bekol, Entoni Perkins, Vanesa Redgrejv, Žaklin Bise, Martin Balzam, Džon Gilgud, Ričard Vidmark, Majkl Jork i dr.) i Smrt na Nilu (1978) Džona Giljermina (Poaroa je igrao Piter Justinov a na parobrodu su bili Mija Farou, Lois Čajls, Megi Smit, Anđela Lensberi, Sajmon Makorkindejl, Dejvid Niven, Džejn Birkin, Džon Finč, Olivija Hasi i drugi), nije pokolebao Branu da uđe u avanturu pravljenja novih verzija ovih naslova.

Nažalost, oba njegova filma su znatno slabija od onih nastalih 70-ih godina i nije problem u glumi, mada su njegove ekipe opet znatno inferiornije u odnosu na frapantna i veličanstvena glumačka imena iz Lumetovog odnosno Giljerminovog filma.

Najveća muka je što Brana ne ume da stvori atmosferu saspensa i zakuje vas za sedišta, da i ne pomislite da se vrpoljite ili zevate.

Smrt na Nilu, dok nešto bitno ne počne da se dešava, više je nalik nekoj reportaži turističkog tipa iz Egipta, sa centralnim uživanjem vezanim za piramide, i to traje skoro sat vremena, dok istovremeno upoznajemo putnike na luksuznom parobrodu.

Najatraktivniji delovi u štivu Agate Kristi kada je Herkul Poaro u pitanju, uvek su vezani za njegov dar da se naizgled slučajno zatekne na bitnim mestima i za potpuno raščlanjivanje poteza ubice ili ubica, koje se odvija pred gomilom za publiku sumnjivih tipova, a naravno i pred našim očima kada su filmske adaptacije u pitanju.

Dakle, za same ekranizacije najvažnija je rekonstrukcija dešavanja koja najpre ne vidimo, a posle ih kroz Poaroove lucidne zaključke i dedukciju pratimo kroz oko kamere, koja predočava ključne momente i krunske dokaze.

Ni to nije bog zna kako atraktivno i spektakularno ovde dato, pa su površnost i hladnoća osnovni utisci, a ostaje za žaljenje što se dublje i strasnije nije zaronilo u misterijama obogaćenu krimi prozu Agate Kristi o ljubavnoj opsednutosti i materijalnoj pohlepi.

Ovde se krimi klupko najpre odvija oko ubistva lepotice Linet Dojl, koju igra atraktivna Gal Gadot. Njenog voljenog Sajmona Dojla, koji je pobegao iz Džekinog naručja, igra Armi Hamer.  Džeki tumači Ema Maki.

Muzika Patrika Dojla je počesto prenaglašena i to stvara još veći ponor između onoga što čujemo i slabašnog dramskog utiska.

Plus filma Smrt na Nilu Kenata Brane je što smo u crno-beloj ratnoj sekvenci saznali kako je Poaro pustio tako raskošne brkove i neke muzičke tačke (praćene zanosnom, ekstremno strasnom, erotski zamamnom, fatalnom i fatalističkom igrom) sa odličnim bluzom, uz prijatno otkriće Letiše Rajt u liku Rozali Oterborn. Takođe, glumački je veoma upečatljiva Anet Bening u liku Eufimije Buč.

U želji da pobegne od visokobudžetskih a praznjikavih ekranizacija popularnog štiva Agate Kristi, koje su mu osim dobre love (u slučaju Ubistva u Orijent ekspresu) i komercijalnog debakla (u slučaju Smrti na Nilu), donele dosta drugih problema a pomalo i urušile reputaciju, Brana se dohvatio 2021. godine neke sasvim druge teme i evo ga sa ostvarenjem Belfast, dramedijom o odrastanju, u trci za Oskara i to sa čak 11 nominacija.