Televizija kroz vreme: Od eksperimenta do globalnog fenomena

Televizija, koja je tokom decenija prošla kroz značajne transformacije, ostaje ključni izvor informacija i zabave za mnoge.

U Srbiji, prema istraživanju IPSOS-a, 82% građana se informiše putem televizije, što ukazuje na njenu dominantnu ulogu u svakodnevnom životu.

Prema podacima Svetske zdravstvene organizacije, skoro 20% svetske populacije živi sa oštećenjem sluha, dok najmanje 29% pati od problema sa vidom. Ova statistika naglašava potrebu za inkluzivnijim medijskim sadržajem koji je pristupačan svima.

U eri digitalizacije, televizija se suočava sa izazovima, ali i dalje uspeva da zadrži pažnju gledalaca. Tokom pandemije COVID-19, televizija je bila ključni izvor informacija, pružajući građanima pravovremene i pouzdane vesti.

Najgledaniji televizijski prenosi

Neki od najgledanijih televizijskih prenosa bili su letnje Olimpijske igre u Londonu 2012. i Rio de Žaneiro 2016. godine, kao i  Svetsko prvenstvo u fudbalu u Moskvi 2018.

Oko dve milijarde ljudi pratilo je bokserski meč između Muhameda Alija i Leona Spinksa 15. septembra 1987. godine. Isto toliko ljudi pratilo je sahranu princeze Dajane i komemoraciju Majklu Džeksonu.

Publika je u velikom broju pratila i kraljevska venčanja. Prvo Princa Vilijama i Kejt Midlton 2011. godine, a zatim i Princa Harija i Megan Markl 2018.

Neke od najplaćenijih TV zvezda su Čarli Šin koji je zarađivao oko 1,8 miliona dolara po epizodi. Slede ga glumci iz američke serije “Svi vole Rejmonda”. Platu od milion dolara po epizodi dobijali su glumci serije “Sajnfeld”, “Prijatelji“, ali i serija “The Bing Bang Theory” (kod nas poznatija kao Štreberi).

Nastanak i razvoj televizije

Televizijska tehnologija započela je da se razvija krajem 19. veka, kada je Ferdinand Braun napravio prvu katodnu cev. Nakon toga su usledila istraživanja i usavršavanja.

Televizija je sistem za emitovanje i primanje slika i zvuka sa velikih daljina. Termin “televizija” u bukvalnom prevodu znači “gledanje na daljinu”. Ovaj termin prvi put je upotrebio Perski 1900. godine u svom delu “Električna televizija”.

Iako je ovaj termin neispravan pošto isključuje element slušanja, nakon pojave u još nekim radovima, ušao je u širu upotrebu.

Za datum nastanka televizije uzima se 25. april 1925. godine kada je Britanac Berd uspeo da sliku lutke na potkrovlju prenese u prizemlje radnje u kojoj je bio postavljen prijemnik.

Tokom dvadesetih godina prošlog veka, u SAD je postojalo 15 eksperimentalnih TV stanica. Posle Drugog svetskog rata njena upotreba je porasla prvo u domaćinstvima i preduzećima u SAD i Velikoj Britaniji, a kasnije se sve više širila.

Tokom 1950-ih, usavršavanje tehnologije, pojava slike u boji, bolji prikaz slike omogućio je da televizija postane osnovni medij za informisanje i oblikovanje javnog mnjenja. Period od 1940. do 1960-ih u razvijenijim zemljama poput SAD naziva se zlatnim dobom televizije. U SSSR i nešto tehnički nazadnije zemlje, zlatno doba došlo je desetak godina kasnije.

BBC je prvi javni servis na svetu koji su finansirali građani. On je 1932. godine započeo sa emitovanjem TV programa, a 1936. program obogatio visokom rezolucijom.

Televizija kod nas

Dve godine kasnije, 1938. godine Beograđani su se prvi put susreli sa televizijom. Holandska firma “Filips” je u prostorijama Beogradskog sajma, postavila prvu stanicu sa studijom. Tokom celog trajanja sajma, emitovane su televizijske emisije za širu publiku u kojima su učestvovali beogradski glumci.

Televizija je u Jugoslaviju stigla 23. avgusta 1958. godine. Tadašnji “eksperimentalni program” Studija Beograd emitovan je upravo sa Beogradskog sajma, iz studija opremljenog osnovnom tehnikom. Prvi emitovani program bio je Dnevnik, a Mića Orlović je prvi pročitao vesti. Na tom mestu su se kasnije našli i Branislav Surutka, Olga Nađ, Olivera Živković i Vera Milovanović.

Televizija Zagreb započela je sa emitovanjem programa 1956. a TV Sarajevo 1969. godine.

Televizija se izmenila, ali ipak opstala i nakon pojave Interneta. Zato danas i dalje nosi titulu izuzetno uticajnog medija.

Zanimljivosti

Prva televizijska reklama emitovana je u SAD 1941. godine. Trajala je 20 sekundi i koštala devet dolara. U poređenju sa njom, reklama od 30 sekundi emitovana tokom takmičenja Super Bowl koštala je 2,7 miliona dolara.

Britanska emisija Top Gear najgledaniji je televizijski šou na svetu, Igra prestola najgledanija serija, a CSI: Miami najgledanija krimi drama.

Prosečno američko dete vidi oko 11.000 ubistava na TV-u do svoje 14. godine.  

Najveći televizor na svetu napravila je kompanija Samsung. On ima 105 inča i košta oko 150.000 dolara.