Društvo

Jugonostalgija i dalje traje: Pljuni i zapjevaj, moja Jugoslavijo

Foto/ ilustracija /zastava bivše SFRJ

Foto/ ilustracija /zastava bivše SFRJ

Društvenim mrežama su počeli da kruže podaci o "jugonostalgiji" u državama nastalim po raspadu SFRJ.

Popularna stranica na platformi X (bivši Tviter) World od Statistics, objavio je rezultate o broju "onih koji smatraju da je raspad Jugoslavije bio greška". 
 
Mediji ovo interpretiraju kao rezultat o jugonostalgiji, ali čak ni sama objava na X nije dobro navedena. 
 
Kao izvor podataka navodi se Galup, ono što se ne navodi jeste da je njihova anketa rađena pre osam godina, 2016. Takođe, pitanje koje su postavljali ispitanicima bilo je da li je raspad države doneo korist ili je štetio državi u kojoj žive.
 
Najveći procenat onih koji smatraju da je štetio je u Srbiji, čak 81 odsto ispitanika. Nakon Srbije, najviše onih koji smatraju da je raspad štetio je u Bosni i Hercegovini - 77 odsto. 

I ovo je lako objašnjivo, Srbija je od devedesetih godina ušla u niz istorijskih poraza, koji su kulminirali progonom stanovništva iz Hrvatske, a potom i NATO bombardovanje SRJ. Osim toga, Jugoslavija je bila država u kojoj su Srbi bili "na okupu", a njenim raspadom postali su razdvojeni granicama. 
 
Kada je reč o Bosni i Hercegovini, ljudi u njoj su pretrpela ogromna stradanja, dok je zbog mešovitog stanovništva postojala nada da do rata neće doći. Usledili su ratni zločini, te u tom slučaju raspad SFRJ za građane Bosne i Hercegovine označava početak krvavog rata i nestabilnosti koja traje do danas.
 
Prema anketi iz 2016. godine, visok je procenat i u Crnoj Gori (65%) i Makedoniji (61%) ljudi koji smatraju da je raspad Jugoslavije štetio državi u kojoj žive. Zanimljivo je da je 45 odsto ispitanika iz Slovenije reklo da je raspad SFRJ štetio državi, premda se sama Slovenija od tada razvijala. 
 
Žal za Jugoslavijom je očekivano najmanji u Hrvatskoj, koja je vodila rat za nezavisnost. Galup je u anketu uvrstio i Kosovo, koje nije nastalo raspadom SFRJ, ali tragovi do samoproglašene nezavisnosti vode i do SFRJ. Na Kosovu je samo 10 odsto ispitanih rekli da je štetio državi u kojoj žive, te je te 2016. godine pitanje i na koju su državu ispitani mislili. 
 
Broj Jugoslovena raste u Srbiji i Hrvatskoj
 
Prema poslednjem popisu u Srbiji, broj Jugoslovena je porastao. Najveći pad u broju je bio između popisa 1991. i 2002. godine, kada je broj sa 320.168 pao na 80.721. 
 
Na popisu iz 2011. godine kao Jugosloveni izjasnilo se 23.303 stanovnika Srbije. Na poslednjem popisu, 2022. godine, taj broj je porastao za još 4.000, pa sada ima 27.143 Jugoslovena.
 
U Hrvatskoj je takođe porastao broj Jugoslovena, ali je on znatno manji nego u Srbiji. Dok se 2011. tek 331 građanin izjasnio kao Jugosloven, na popisu deceniju kasnije njih 942 je reklo da su Jugosloveni.
 
U ostalim državama se broj smanjivao tokom godina nakon raspada SFRJ, ali su podaci sada već zastareli
 
Rast broj Jugoslovena u Srbiji i Hrvatskoj može se tumačiti i kao vid otpora nacionalizmu koji su zavladali ovim dvema državama od raspada SFRJ. Na taj način danas jugoslovenstvo sagledava i čuveni novinar iz Hrvatske Viktor Ivančić.
 
"Jugoslavenstvo mogu pojmiti kao vid otpora, kao odgovorniju formu antinacionalizma, meni prirođeniju formu antinacionalizma. Ako netko može biti Hrvat ili Srbin ili Bošnjak po liniji svoje nacionalne pripadnosti, onda ja mogu biti Jugoslaven po liniji svoje nacionalne nepripadnosti", rekao je Ivančić jednom prilikom u intervjuu za N1.