Društvo
Svako četvrto dete u Srbiji je žrtva vršnjačkog nasilja: U Požarevcu 74 prijave nasilja
Foto: Envato elements/ilustracija
Za tri školske godine, koliko je kontrolisala Državna revizorska institucija, u osnovnim i srednjim školama u Požarevcu je prijavljeno 74 slučaja vršnjačkog nasilja. Ovaj broj nije zanemarljiv, s obzirom na to da škole sa tri puta više učenika, imaju manji broj prijava.
Državni revizor je utvrdio da Ministarstvo prosvete procenjuje škole kao bezbedna mesta, što je u suprotnosti sa brojnim slučajevima nasilja koji isplivaju u javnost.
Državna revizorska institucija izvršila je izbor školskih uprava odnosno osnovnih i srednjih škola, po pitanju prijavljenih situacija vršnjačkog nasilja. Prijave situacija vršnjačkog nasilja od strane škola i prijave koje su direktno Ministarstvu prosvete uputili roditelji ili učenici odnosi se na treći nivo nasilja.
Školske uprave razvrstale su prema broju učenika u osnovnim i srednjim školama, u okviru kojih pohađa više od 100 hiljada učenika i manje od 100 hiljada. Revizijom su bile obuhvaćene škole sa najviše prijavljenih slučajeva vršnjačkog nasilja, posmatrano u tri školske godine.
Najviše prijava vršnjačkog nasilja trećeg nivoa od strane škola i prijava koje su direktno Ministarstvu prosvete uputili roditelji ili učenici imaju školske uprave Beograd (331 slučaj) i Čačak (128 slučajeva) u osnovnim i srednjim školama, u periodu od od tri školske godine.
U Školskoj upravi Požarevac ima 36.270 učenika osnovnih i srednjih škola, a registrovano je 74 prijavljenih situacija vršnjačkog nasilja.
Ovaj broj prijava nije zanemarljiv. Poređenja radi, Leskovac čija školska uprava ima 44,778 učenika, broj prijava vršnjačkog nasilja je svega 19, Valjevo sa 47.338 učenika ima 49 prijava, Novi Sad ima 51 prijavu vršnjačkog nasilja na 100 hiljada učenika osnovnih i srednjih škola.
Državna revizorska institucija je, detaljnom kontrolom četiri škole u Srbiji (dve osnovne i dve srednje, u Beogradu, Gornjem Milanovcu i Čačku), utvrdila da su programi zaštite učenika od nasilja u ovim školama više formalni nego što odražavaju specifičnosti same škole, a da godišnje izveštavanje o prevenciji i suzbijanju vršnjačkog nasilja ne pruža informacije o efektima sprovedenih mera i aktivnosti.
Prema statističkim podacima, svako četvrto dete u Srbiji je žrtva vršnjačkog nasilja, koje može ostaviti psihičke i fizičke posledice na odrastanje svakog pojedinca. Na to da je nasilje postalo vidljivije ukazuje informacija Ministarstva prosvete da je sve veći broj prijava vršnjačkog nasilja.
Iako je nasilje među mladima posledica uticaja društvenog okruženja, u kome je u velikoj meri prisutno porodično i medijsko nasilje, odgovornost za rešavanje ovog problema uglavnom je prepuštena školama. Škola je dužna da interveniše uvek kada postoji sumnja ili saznanje da učenik trpi nasilje. Ona je u obavezi da prikupi informacije u cilju utvrđivanja svih relevantnih činjenica i da u procesu konsultacija nasilni događaj razvrsta u jedan od tri nivoa nasilja, što opredeljuje dalje postupanje škole u zavisnosti od toga koji nivo nasilja je u pitanju. Pravovremeno informisanje i blagovremena reakcija od ključnog su značaja u zaštiti učenika od vršnjačkog nasilja i podrazumevaju saradnju svih učesnika u zaštiti (škola, socijalnih i zdravstvenih ustanova, policije, pravosudnih organa i dr.). S jedne strane, zakonska regulativa u ovoj oblasti je posebno uređena, propisuje jasne procedure i korake u prevenciji i reagovanju na nasilje i uspostavlja nultu toleranciju prema nasilju. S druge strane, u Posebnom izveštaju Zaštitnika građana o stanju prava deteta, iz 2018. godine i Godišnjem izveštaju Zaštitnika građana za 2019. godinu navodi se da škole često ne rade po procedurama i ne preduzimaju adekvatne mere za zaštitu učenika